پیسی یا ویتیلیگو، یک بیماری پوستی خودایمن است که باعث از بین رفتن رنگدانههای پوست و ایجاد لکه‌های سفید رنگ روی بدن می‌شود. این لکه‌ها ممکن است به‌مرور گسترش پیدا کنند و تأثیر زیادی بر ظاهر و اعتمادبه‌نفس فرد بگذارند.
در میان روش‌های درمانی مختلف، نوردرمانی یا فتوتراپی به‌عنوان یکی از مؤثرترین و کم‌عارضه‌ترین راهکارها برای کنترل و بهبود ظاهر این بیماری شناخته شده است.
در این مقاله قراره با نوردرمانی، نحوه تأثیرش روی پوست مبتلا به پیسی، مزایا، مراحل انجام، عوارض احتمالی و میزان اثربخشی آن آشنا بشیم.
نوردرمانی چیست و چگونه به درمان پیسی کمک می‌کند؟
نوردرمانی یا فتوتراپی (Phototherapy) یکی از روش‌های نوین و مؤثر برای کنترل بیماری پیسی است. در این روش، پوست نواحی آسیب‌دیده در معرض اشعه فرابنفش نوع B باریک‌باند (Narrowband UVB یا NB-UVB) قرار می‌گیرد.
این اشعه می‌تونه به کاهش فعالیت غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن در محل لکه‌ها کمک کنه و باعث تحریک ملانوسیت‌ها (سلول‌های رنگ‌دانه‌ساز) برای بازسازی و تولید رنگ‌دانه ملانین بشه. در نتیجه، با گذشت زمان و تکرار جلسات درمان، نواحی سفیدرنگ کم‌رنگ‌تر می‌شن و رنگ طبیعی پوست تا حدی بازمی‌گرده.
نوردرمانی چطور عمل می‌کند؟
- در بعضی بیماران، حتی رشد مجدد موهای رنگی در نواحی دچار پیسی دیده شده است.
اشعه UVB به لایه‌های سطحی پوست نفوذ می‌کند. - فعالیت خودایمنی مخرب را کاهش می‌دهد.
- تولید مجدد رنگ‌دانه‌ها (ملانین) را تحریک می‌کند.
چه نوع نوردرمانی برای پیسی استفاده می‌شود؟
NB-UVB (باریک‌باند UVB): رایج‌ترین و ایمن‌ترین روش نوردرمانی که در کلینیک‌ها انجام می‌شود.
PUVA: ترکیبی از اشعه UVA و دارویی به نام پسورالن که حساسیت پوست را نسبت به نور افزایش می‌دهد. استفاده از PUVA به دلیل عوارض بیشتر، کمتر ترجیح داده می‌شود.
اکسایمر لیزر (Excimer): نوعی لیزر UVB با دقت بالا که فقط روی لکه‌ها استفاده می‌شود.
مزایای نوردرمانی برای درمان پیسی
- بدون درد و غیرتهاجمی
نوردرمانی کاملاً بدون درد انجام می‌شه و نیاز به جراحی یا تزریق نداره. - افزایش رنگدانههای پوستی (ملانین)
با تحریک ملانوسیت‌ها، رنگ طبیعی پوست به‌مرور بازمی‌گرده. - قابل استفاده برای بخش‌های مختلف بدن
از صورت و گردن گرفته تا دست، پا و حتی نواحی حساس قابل درمانه. - ایمنی بالا برای اغلب بیماران
NB-UVB نسبت به دیگر روش‌ها مثل PUVA عوارض کمتری داره و برای کودکان و بزرگسالان مناسبه. - درمان تدریجی و قابل کنترل
پزشک می‌تونه شدت و مدت تابش نور رو کنترل کنه تا مناسب با پوست بیمار تنظیم بشه. - قابل استفاده در کنار دیگر درمان‌ها
نوردرمانی می‌تونه با کرم‌های موضعی یا داروهای خوراکی ترکیب بشه تا اثر بخشی بالاتر بره.
مراحل انجام نوردرمانی برای درمان پیسی
- ارزیابی اولیه توسط پزشک متخصص پوست
قبل از شروع درمان، پزشک شدت بیماری، محل لکه‌ها و وضعیت سلامت کلی بیمار رو بررسی می‌کنه. - تعیین نوع و شدت نور
در بیشتر موارد، از لامپ‌های NB-UVB (طیف باریک UVB) استفاده می‌شه، که ایمن‌ترین و مؤثرترین گزینه برای درمان پیسی محسوب می‌شن. - تعیین تعداد جلسات درمانی
معمولاً جلسات به‌صورت هفته‌ای ۲ تا ۳ بار انجام می‌شن و ممکنه بین ۱۵ تا ۳۰ جلسه طول بکشه تا اثرات قابل‌توجهی دیده بشه. - محافظت از نواحی سالم پوست
در طول درمان، نواحی‌ای که نیاز به تابش ندارن پوشیده می‌شن تا از آسیب احتمالی جلوگیری بشه. - تابش کنترل‌شده نور به نواحی مبتلا
دستگاه نوردرمانی به‌صورت مستقیم و کنترل‌شده ناحیه موردنظر رو نوردهی می‌کنه. هر جلسه فقط چند دقیقه طول می‌کشه. - ارزیابی تدریجی پیشرفت درمان
پزشک در طول جلسات، روند بازگشت رنگ‌دانه‌ها رو بررسی می‌کنه و در صورت نیاز شدت نور یا فواصل جلسات رو تنظیم می‌کنه.
مراقبت‌های قبل و بعد از نوردرمانی پیسی
مراقبت‌های قبل از نوردرمانی
- مشاوره کامل با پزشک
هرگونه دارو، بیماری زمینه‌ای یا حساسیت به نور باید قبل از شروع درمان با پزشک در میون گذاشته بشه. - عدم استفاده از مواد حساسیت‌زا روی پوست
از استفاده از لوازم آرایشی یا کرم‌های معطر در ناحیه تحت درمان خودداری کن. - پرهیز از آفتاب‌سوختگی
تا چند روز قبل از هر جلسه، نواحی درگیر رو از تماس مستقیم با نور آفتاب محافظت کن.
مراقبت‌های بعد از نوردرمانی
- استفاده از کرم ضدآفتاب
بعد از نوردرمانی، پوست حساس‌تره؛ بنابراین حتماً از ضدآفتاب SPF 50 به بالا استفاده کن. - مرطوب نگه داشتن پوست
برای کمک به ترمیم پوست، از مرطوب‌کننده‌های ملایم بدون عطر استفاده کن. - پرهیز از خاراندن یا تحریک پوست
اگه پوست کمی قرمز یا خشک شد، از خارش یا استفاده از مواد تحریک‌کننده خودداری کن. - پیگیری جلسات طبق برنامه
منظم بودن جلسات درمانی یکی از عوامل موفقیت درمان پیسی با نوردرمانیه.
عوارض احتمالی نوردرمانی برای بیماری پیسی
در حالی که نوردرمانی یکی از روش‌های ایمن و مؤثر برای درمان ویتیلیگو محسوب می‌شه، ممکنه برخی افراد عوارض خفیفی تجربه کنن که معمولاً موقتی هستن:
- قرمزی و التهاب پوست
بعد از نوردرمانی، ممکنه پوست دچار قرمزی خفیف بشه که معمولاً ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت برطرف می‌شه. - خشکی یا پوسته‌ریزی
نور می‌تونه پوست رو کمی خشک کنه، به همین دلیل استفاده از مرطوب‌کننده بسیار مهمه. - خارش یا سوزش خفیف
این احساس طبیعی‌ه و اغلب موقته، اما در صورت شدید بودن باید با پزشک مشورت بشه. - تغییرات رنگ پوست (در موارد نادر)
بعضی افراد ممکنه تیره یا روشن شدن موقتی پوست رو تجربه کنن که معمولاً قابل برگشته.
سوالات متداول درباره نوردرمانی برای ویتیلیگو (پیسی)
۱. چند جلسه نوردرمانی برای درمان پیسی لازمه؟
بسته به شدت و محل لک‌ها، معمولاً بین ۲ تا ۳ جلسه در هفته و به مدت چند ماه توصیه می‌شه.
۲. آیا نوردرمانی باعث درمان کامل پیسی می‌شه؟
نوردرمانی باعث تحریک رنگدانه‌سازی می‌شه، ولی تضمینی برای درمان صد درصد وجود نداره. نتایج در افراد مختلف متفاوته.
۳. آیا درمان درد داره؟
خیر، نوردرمانی معمولاً بدون درد انجام می‌شه. ممکنه کمی گرما یا سوزش خفیف احساس بشه.
۴. آیا همه افراد می‌تونن از این روش استفاده کنن؟
اکثر افراد می‌تونن، اما کسانی که حساسیت پوستی به نور دارن یا داروهای خاص مصرف می‌کنن باید با پزشک مشورت کنن.
۵. بعد از چه مدت نتایج قابل مشاهده‌ست؟
نتایج معمولاً بعد از چند هفته تا چند ماه نمایان می‌شن. صبوری در این روند مهمه.
نتیجه‌گیری: نوردرمانی، امیدی تازه برای درمان پیسی
نوردرمانی یکی از ایمن‌ترین و مؤثرترین روش‌ها برای مدیریت بیماری پیسی یا ویتیلیگو محسوب می‌شه. این روش با تحریک ملانوسیت‌ها و فعال‌سازی رنگدانه‌سازی طبیعی پوست، به تدریج باعث کاهش لک‌های سفید و بهبود ظاهر پوست می‌شه. اگرچه درمان قطعی برای این بیماری هنوز وجود نداره، اما نوردرمانی می‌تونه کیفیت زندگی بیماران رو به‌طور چشمگیری افزایش بده.
با مشاوره با پزشک متخصص پوست و پایبندی به برنامه درمانی، می‌تونی بهترین نتیجه رو از این روش بگیری. صبوری و پیگیری منظم، دو کلید طلایی در مسیر درمان پیسی هستن.
 | آیا نور UV می‌تواند رنگ پوست را بازگرداند؟){kind=link}
بدون دیدگاه